ĐỨC HẠNH!

Sống trong đời sống cần có một tấm lòng, để làm gì em biết không? (Trịnh Công Sơn) Để gió cuốn đi đến mọi ngóc nghách của cuộc đời. Giữa bao la đất trời, có biết bao nhiêu loài hoa được mọc lên, mỗi bông hoa có màu sắc và mùi vị khác nhau. Hoa luôn khoe mình giữa vũ trụ mênh mông, không lui sâu để nép mình và hương hoa luôn được tỏa đi theo cơn gió, gió mang hương hoa đến mọi nơi, từ lầu hoa đài các cho đến nhà tranh đơn sơ.

Con người cũng tựa như các loài hoa, được Tạo Hóa sinh vào đời, sống hiên ngang giữa trời đất không phải chui rúc trong hang sâu như các loài rắn, chuột...vv. Đặc trưng của hoa là màu sắc bên ngoài và mùi hương của nó. Màu sắc của nó dù có đẹp đến bao nhiêu có làm ta vương vấn ra sao thì cũng chỉ một chút thoáng qua nhưng mùi hương của hoa mới làm ta mãi vấn vương lưu luyến, vì khi ngửi thấy mùi hương của hoa làm ta phải đi tìm, để biết được đó là loại hoa gì. Con người cũng vậy, cũng có nét đặc trưng riêng. Nét đặc trưng đó phải chăng là hình dáng thon gọn, những đường cong mỹ miều, hay là một thân hình cường tráng men lì? Trong nhân gian có câu rằng: “trâu chết để da, người chết để tiếng”. Nghĩa là con trâu dù có chết thì bộ da của nó vẫn được dùng vào một việc có ích lâu dài, người ta sau khi chết sẽ không bị lãng quên nếu để lại được danh thơm tiếng tốt. Có thể nói rằng hương thơm của con người chính là đức hạnh. Vì khi có đức hạnh mọi lời nói, hành động của con người đều mang một giá trị nhân văn hết sức cao cả.

Thời cổ đại, các bậc thánh nhân đều cho rằng đức là điều kết nối con người với trời và với người. Và đức là sự lòng lành của con người; nết tốt của mỗi người ấy là hạnh. Lòng lành ấy được ban rải khắp mọi nơi, nết tốt ấy làm gương mẫu cho xã hội.  Trong bất cứ xã hội nào, quan niệm của con người có thể thay đổi, nhưng tiêu chuẩn làm người kỳ thực là không đổi. Dù ít hay nhiều, tiêu chuẩn đức hạnh vẫn luôn tồn tại trong mỗi chúng ta, là tiêu chuẩn để đánh giá tốt xấu, đúng sai. Cho dù người ta có cố ý giẫm đạp lên tiêu chuẩn này thì cũng mơ hồ hiểu được đạo lý trong đó. Bởi vì lương tâm luôn tồn tại trong mỗi người, chỉ là đối với mỗi người nó ở vị trí nào. Ở chốn nhân gian này, không có gì là tình cờ cũng không có gì là bất ngờ, mọi thứ ta có được không tự nhiên mà đến, những phải trải qua một quá trình tìm kiếm và lượn nhặt. Đức hạnh cũng vậy, dẫu biết rằng cổ nhân có câu “nhân chi sơ tính bản thiện”, bản chất con người luôn hướng tới điều thiện nhưng nếu ta không biết tu dưỡng rèn luyện mà buông thả cho các dục vọng trong ta cứ lớn dần thì ta sẽ trở thành những kẻ bất hạnh.

Có hay chăng một đức hạnh đứng yên (chỉ co cụm với chính mình)? Có hay chăng một đức hạnh luôn bàng quan trước tình nhân thế thái, trước những mảnh đời bất hạnh, trước những nghịch cảnh của xã hội? Nếu ai đó nói rằng đức hạnh của tôi luôn ở trong tâm, trời sẽ thấu rõ lòng tôi, tôi không nhất thiết phải hành động để đức hạnh được sáng tỏ. Thật vậy, nếu có một đức hạnh đứng yên thì đó không phải là một đức hạnh thuần túy nhưng đó là kiểu đức hạnh theo ngôn ngữ riêng của một ai đó. Quả vậy, hương thơm của đức hạnh chính là hành động vì khi ta có đức hạnh tức là ta biết nhìn lên trời để hướng về thượng trí và ta biết kết nối với người để trao yêu thương. Là con người ai cũng mong muốn yêu và được yêu vì thế có một vĩ nhân đã nói rằng “nếu ta muốn người ta làm điều gì đó cho mình thì trước hết mình phải làm điều ấy cho họ”. Vì thế trước khi ta muốn được yêu thương thì ta phải yêu thương người khác, yêu thương người khác không đơn thuần chỉ trên môi miệng nhưng phải thể hiện bằng những hành động cụ thể của mình. Ta nói ta yêu người nhưng ta chỉ đứng nhìn khi người ta đau khổ và chỉ nói lời yêu nhưng không chạy đến bên họ, ân cần trao gửi những cử chỉ yêu thương, thì đó có được gọi là tình yêu chăng, có được gọi là người có đức hạnh không? Có phải chăng đức hạnh luôn luôn phải hành động để mọi nết tốt của ta luôn đến được với người?

Thế giới hôm nay có biết bao nhiêu điều bất hạnh xảy đến với con người. Thiên tai lũ lụt mỗi năm thêm khắc nghiệt, con người coi thường nhân mạng, hận thù được giải quyết bằng bạo lực. Đặc biệt hiện nay, toàn thể nhân loại đang phải đối diện với con virus Vũ Hán, từ khi nó xuất hiện nó đã cướp đi hàng nghàn sinh mạng. Con virus này người ta nghi ngờ rằng đây là sản phẩm của những kẻ thiếu đức hạnh, những kẻ gạt bỏ lương tâm, bất chấp luân thường đạo lý để đạt được mục đích riêng. Con virus đó đã gây nên bao cảnh đau thương, những tiếng than khóc, kêu cứu vọng tới trời xanh, vì vương phải nó hay vì không có thiết bị y tể để bảo hộ và thiếu lương thực, thực phẩm một cách trầm trọng. Trước những nghịch cảnh như thế một số người bàng quan, họ không quan tâm đến tình cảnh chung, chỉ biết chăm lo cho bản thân mình. Họ thừa cơ để trục lợi, khẩu trang tăng giá, thực phẩm đắt đỏ, giá điện tăng cao, người người chen lấn để giành giật thực phẩm trong các siêu thị. Có phải chăng đây là lúc cái đức lên tiếng, cái hạnh vào đời, để xây dựng lại trật tự sống, xây dựng lại tình thương để giảm bớt tiếng than khóc ai oán.

Thật vậy, hơn lúc nào hết đây là lúc cấp thiết để đưa hương thơm của đức hạnh bay vào đời, là lúc dùng những ngọn gió để mang đức hạnh đến với mọi ngóc nghách của cuộc đời. Từ đồng quê cho đến thành thị, từ kẻ hèn cho tới người giàu sang đều phải giang tay kết nối đức hạnh đưa hành động yêu thương vào đời. Lúc này đây mọi phẩm chất của đức hạnh được thể hiện qua những hình ảnh, các y bác sĩ quên mình không màng tới sự sống chết để cứu chữa các bệnh nhân, các nam thanh nữ tú, những người thiện tâm ra đường phát từng khẩu trang, mang từng túi gạo đến cho những người cần. Nhà nhà nối lửa yêu thương bằng những củ sắn, củ khoai trao cho nhau để duy trì sự sống. Những ông cố bà già, cho tới các em bé quỳ gối cầu nguyện trước Thượng Đế để xin Ngài thương ban bình an trên tất cả mọi người. Trong mọi hoàn cảnh đức hạnh sẽ lên tiếng bằng hành động, đặc biệt là trong những nghịch cảnh của cuộc đời hương thơm của hành động tốt sẽ minh chứng và tỏ rõ cho những ai có đức hạnh.

Hương thơm của con người là đức hạnh, hương thơm của đức hạnh là hành động. Sống trên đời cần có đức hạnh để kết nối con người với trời và với người. Vì con người là một quần thể sống có mối dây liên hệ khăng khít với nhau. Trong lúc này đây, trong lúc con virus Vũ Hán đang hoành hành chắc ai cũng thấy được rằng, không ai được phép ích kỷ, nếu mình ích kỷ mình không thể sống được môt mình, nếu mình không yêu thương thì chính mình và mọi người sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy đức hạnh là điều tối cần của con người, mong sao mọi người nhận rõ để cùng nhau nối dài yêu thương.
(By: Hope, ngày 08/04/2020)